KİRAYA VERENİN İHTİYACI NEDENİYLE TAHLİYE DAVASI

Kiraya verenin(ev/iş yeri sahibi)  6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu(TBK)  m.350’ye göre kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanunen bakmakla yükümlü olduğu kişilerin ihtiyaçları olması halinde kira sözleşmesini feshederek kiracıyı tahliye ettirmesi mümkündür. Bu dava bozucu yenilik doğuran bir dava olup sözleşmeyi sona erdirir. Kiraya verenin kendisi dışında anne-babası, çocukları ya da kanunen bakmakla yükümlü kılındığı (kardeş  gibi) ya da eşinin gereksinimi nedeniyle de bu davayı açması söz konusudur .Kiraya verenin  kardeşi TBK m.350’de sayılmamasına rağmen kanunen bakmakla yükümlü kılındığı kişilerden olabilir. Türk Medeni Kanunu m.364’te kanunen bakmakla yükümlü olduğu kişiler sayılmıştır.

    İhtiyaç nedeniyle açılacak olan tahliye davasının şartları şunlardır:

1-Kiralayananın kendisi, eşi, üstsoyu, altsoyu ya da kanunen bakmakla yükümlü olduğu kişilerin konut ya da iş yeri olarak taşınmaz ihtiyaçlarının olması,

2-Sayıloan kişilerin ihtiyacının gerçek, samimi, zorunlu ve sürekli olması,

3–Tahliye davasının 1 aylık hak düşürücü sürede açılmış olması

Kiraya verenin tahliye davası açabilmesi için malik olması aranmaz.

Kiraya verenin ihtiyacı sebebiyle kiracının tahliye edilebilmesi için ihtiyacın gerçek, samimi, sürekli ve zorunlu olması şartı son derece mühimdir. İhtiyaç nedenleri  sağlık sorunları ,evlilik hazırlığı, güvenlik ihtiyacı gibi sebepler olabilir .Ancak hakim yine de her  bir  somut olayın özelliğine  göre ihtiyaç durumunun olup olmadığını takdir edecektir. Ayrıca davanın açıldığı tarihte ihtiyaç nedeninin varlığı yeterli olmayıp  yargılama devam ederken de ihtiyaç sebebi mevcut olmalıdır yani süreklilik arz etmelidir.

İhtiyaç nedeniyle tahliye davası açabilmek için hak düşürücü süreler vardır. Bu surelerin geçirilmesi halinde dava reddolunur. Kira sözleşmesi belirli süreli olarak kararlaştırılmış ise sözleşme süresinin bitiminden itibaren 1 ay içinde tahliye davası açılmalıdır. Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde ise genel hükümlere atıf yapılarak TBK m. 328 ve 329.da ki fesih sürelerine uyularak davanın açılması mümkün olmaktadır. Kiraya veren  belirsiz süreli sözleşme ile kiracısını ihtiyaç sebebiyle çıkarmak için  altı aylık fesih döneminin sonu için  üç aylık fesih bildirimi süresine uymalıdır. Yani belirsiz süreli kira sözleşmelerinde her 6 aylık dönem fesih dönemi olduğundan 3 ay öncesinde kiralayan fesih bildiriminde bulunmak zorundadır.6 aylık fesih döneminin bitiminden itibaren 1 ay içinde de tahliye davası açılır.

Kiraya veren  ihtiyaç nedeniyle kiralananın tahliyesini sağladığında haklı sebep olmaksızın 3 yıl geçmeden kiralananı başkasına kiralayamaz. Aksi takdirde  eski kiracıya  son kira yılında ödediği 1 yıllık kira bedelinden az olmamak üzere tazminat ödemek zorunda kalacaktır.

İhtiyaç nedeniyle tahliye davasında görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise taşınmazın yani konut ya da iş yerinin bulunduğu yer  Sulh Hukuk Mahkemesidir.