‘BESLENME’ TÜYOLARI!

Yılport Samsunspor Uzman Diyetisyeni Büşra Atmaca Özay, Türkiye Futbol Antrenörleri Derneği(TÜFAD) Samsun Şubesi’nin ‘Antrenör Gelişim Semineri’nde konuştu. Özay, büyüme ve gelişme döneminde olan genç sporcuların, gelişim evrelerini sağlıklı bir şekilde tamamlamalarının, performanslarını artırmalarının ve spor sakatlanma riskinin minumum olması açısından yeterli ve dengeli beslenmenin önemine değindi.

İDEAL BÜYÜME VE GELİŞME İÇİN
Beslenmenin insanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak yaşayabilmesi için gerekli olan besin öğelerinin vücuduna alıp kullanabilmesi olduğunu hatırlatan Büşra Atmaca Özay, “Genç ve çocuk sporcuların yeterli ve dengeli beslenmesindeki amaç, yaş, ağırlık, cinsiyet, yapılan egzersizin türü, sıklığı, süresi ve şiddetine göre gereksinim duyulan tüm enerji ve besin öğesi ihtiyaçlarını karşılayarak sporcuya özgü beslenme programıyla maksimum performans göstermesini desteklerken, ideal büyüme ve gelişmeyi sağlamaktadır” ifadelerini kullandı.

GENÇ SPORCULARDA ENERJİNİN
YÜZDE 15’İ SAĞLANABİLİR
Sporcuların artan enerji ihtiyacını karşılamada karbonhidrat, protein ve yağların temel enerji veren besin öğeleri olduğunu belirten Uzman Diyetisyen Büşra Atmaca Özay şunları söyledi:

“Karbonhidratlar vücudun ‘birincil enerji kaynağıdır’, kas ve karaciğer glikojeni olarak depolanır. Sporcularda hızlı enerji kaynağı olarak depolanan glikojen, egzersiz esnasında kasların hızlı çalışmasını, dayanıklılığı ve uzun süreli yakıt deposu sağlar. Buna bağlı olarak egzersiz öncesinde, sırasında ve sonrasında karbonhidrat tüketimi oldukça önemlidir. Genç ve çocuk sporcularda günlük enerjinin %55-65’i; pilav, makarna, ekmek, sebze, meyve ve kurubaklagil gibi karbonhidrat kaynakları beslenme programında mutlaka bulunmalıdır. Büyüme ve gelişme döneminde olan genç sporcuların kas kazanımı, doku onarımı ve yeterli gelişmenin sağlanması için protein alımı oldukça önemlidir. Egzersiz yapan genç sporcuların, inaktif bireylere göre protein ihtiyacı 1-1.5 kat daha fazladır. Genç sporcularda günlük enerji ihtiyacının yüzde 12-15’i, süt ve süt ürünleri, et, yumurta, balık, tavuk gibi hayvansal ürünlerden ve kurubaklagil, tahıl gibi bitkisel kaynaklı besinlerden protein ihtiyacı karşılanabilir. Genç sporcularda görülen yanlış beslenme örneklerinden bir tanesi ise, fazla protein alımının kas kütlesi artışına neden olacağı. Gereksinimden fazla protein tüketmek kas kütlesi artışına neden olmaz, fazla tüketilen protein vücutta yağ olarak depolanır ve vücuttan sıvı kaybına ve idrarla kalsiyum atımına neden olur.”

EN AZ 3 LİTRE SIVI ŞART
Genç sporcuların vücut bileşenlerinin yüzde 55-70’inin su olduğuna dikkati çeken Özay, “Sporcularda sıvı tüketimi oldukça önemli bir konudur. Yeterli sıvı alımını sağlamak sporcu performansına katkı sağladığı yapılan araştırmalarda belirtilmiştir. Egzersizden önce, sırasında ve sonrasında sporcunun dehidrasyonunu önlemek amacıyla mutlaka sıvı alımına dikkat edilmelidir. Egzersizden 2-3 saat önce 400-600 ml sıvı tüketmeleri, egzersiz sırasında 20-25 dakika bir 200 ml sıvı alımına ve egzersiz sonrasında ter ile kaybedilen sıvı mutlaka yerine koyulmalıdır. Egzersiz sırasında tüketilen sıvı yüzde 6-8 oranında karbonhidrat içermesi sporcunun enerji dengesini sağlamada yararlı olacaktır. Özellikle genç sporcularda görülen yetersiz sıvı alımı, vücut sıvı-elektrolit değesinin bozulmasına ve kas kramplarına neden olabilmektedir. Gün içerisinde mutlaka 2,5-3 litre sıvı alımı sağlanmalıdır” dedi.

Semineri izleyen Samsunspor Altyapı Direktörü Yücel Uyar, Diyetisyen Büşra Atmaca Özay’e plaket ile teşekkür etti.

Büşra Atmaca Özay, genç sporcuların büyüme ve gelişmelerinin sağlanmasıyla birlikte maksimum performans göstermeleri için, sporcunun yaşına, egzersiz türüne, süresine, şiddetine ve sıklığına bağlı olarak hesaplanmış enerji ihtiyacının, yeterli ve dengeli bir beslenme programında besin çeşitliliğiyle birlikte sıvı alımı ve düzenli uykunun da oldukça önemli olduğunu sözlerine ekledi.