TARİHİ SOYGUN!
Samsun’da düzenlenen sempozyumda konuşan bilim insanları bölgenin binlerce yıllık tarihi eserlerinin Avrupa’nın çeşitli müzelerinde olduğunu açıkladı
Samsun’da Atakum Belediyesi’nin ev sahipliğinde düzenlenen ‘Atakum’un Tarihi Geçmişi ve Turizme Katkıları’ konulu sempozyumda, Türkiye’nin önde gelen akademisyenlerini Atakum’da bir araya geldi. Ata Sahne’de 3 oturum şeklinde gerçekleştirilen konferansın ilk bölümü ‘Arkeoloji’ başlığı altında Arkeolog Prof. Dr. Sümer Atasoy başkanlığında gerçekleştirildi. Ondokuz Mayıs Üniversitesinden (OMÜ) Doç. Dr. Atila Türker, Arş. Gör. Dr. Michael Deniz Yılmaz ve Arş. Gör. Dr. Ali Emre İşlek Atakum’un tarihini ve arkeolojik özelliklerini değerlendirdi.
ATAKUM’A ATATÜRK MÜZESİ
Atakum Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Şeref Aydın programda, Atakum Belediyesi Turizm Eylem Planı’nı sundu. Aydın, konuşmasında kentin tarihi ve turizm özelliklerini yansıtacak çok sayıda proje için çalışma başlattıklarını belirterek, “Atakum’un kendi iç dinamizmi var. Atakum’da yerleşik insanların prototipi, Türkiye’nin her yerinden ve her coğrafyadan aktarılan kültür bizim zenginliğimiz. O yüzden, Atakum’a metropol kültür açısından bakmak daha doğru olacaktır. Atakum’un bir Atatürk müzesi olacak. İkinci olarak kent müzesi için hazırlık yapıyoruz. Biz, ona Matasyon diyoruz. Yerel tarih müzesi olması lazım çünkü kentin yerel hafızası en önemli hafızadır” dedi.
6 BİN YIL ÖNCEKİ ATAKUMLULAR!
Arkeolog Prof. Dr. Sümer Atasoy’un yönetiminde gerçekleştirilen ‘Arkeoloji’ konulu oturumda, bilim insanları kent tarihi ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. OMÜ Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Atila Türker, Atakum Dombalak Tepe’de 2021-2022 yıllarında gerçekleştirdiği kazı çalışmaları hakkında bilgi vererek, “Samsun’da çok az yapılan arkeolojik kazılardan bir tanesi de Dombalak Tepe Türkiye’de sadece bir ilde 20 kazı yapılmış illerimiz var. Samsun genelinde bu sayı çok az. Günümüzden yaklaşık 6 bin yıl önce burada insanlar vardı. Daha çok ahşap mimari tercih edilmiş. Çok sayıda fırın, ocak yerleri var. Daha çok açık alanlarda bulabilecekleri malahitleri, tercih etmiş olmaları gerekir” diye konuştu.
32 YENİ SİT ALANI
159 ARKEOLOJİK ESER
Arş. Gör. Dr. Michael Deniz Yılmaz, 2022 yılından itibaren gerçekleştirdiği arkeolojik kazılarla ilgili, “Üç yıllık araştırmamız sonucunda Samsun Arkeoloji Müzesi’ne toplamda, 159 tane arkeolojik eser kazandırdık. Samsun iline 32 tane yeni sit alanı, Atakum ilçesine de 19 tane yeni sit alanı kazandırdık” bilgisini verdi.
AKALAN KALESİ’NDEN
LOUVRE MÜZESİ’NE
Arş. Gör. Dr. Ali Emre İşlek de Atakum Akalan bölgesinde, kantin tarihine ışık tutacak birçok eserin yurt dışına kaçırıldığına dikkat çekerek şöyle konuştu:
“2023 senesinin şubat ayında Kültür ve Turizm Bakanlığımızın Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanlığı nezdinde bir başvuruda bulunduk. 16 adet eserin, kesin olarak yurt dışına kaçırıldığına dair kuvvetli bulgular olduğunu beyan ettik. Tereddütte kaldığımız iki adet parça vardı. Onun da yine Akalan Kalesi ve çevresinden kaçırıldığına dair kuvvetli bulgularımız var. Kabaca 18 adet parçadan bahsedebiliriz. Bu parçaların Almanya’daki 2 müzede Münih ve Dressen kentlerindeki müzelerde ve Fransa’nın Paris şehrinde herkesin yakından bildiği Louvre Müzesi kataloglarında bulunduğunu görmekteyiz. Münih’teki Müze’de yaklaşık 4 adet eserin bulunduğunu tespit etmiş bulunuyoruz. Eserlerin, Osmanlının son döneminin bitiminde ve Cumhuriyet’in kurulduğu yıllarda müze envanterine eklendiğini görüyoruz. Dressen’deki müzede ise 10 adet Akalan Kalesi çıkışlı parça olduğunu tespit etmiş bulunuyoruz. Bu eserlerin ne zaman envantere geçirildiğine dar kayıtlara katalogda yer verilmemiş. Paris’teki Louvre Müzesi’nde Geç Osmanlı Döneminde eski eser kaçakçılığının ayyuka çıktığı dönemde, 1910’lu yıllarda eserlerin kataloğa dahil edildiğini görüyoruz.”
GLADYATÖRÜN MEZAR TAŞI BİLE…
Prof. Dr. Sümer Atasoy da tarihi eser kaçakçılığıyla ilgili, “Kaçakçılık günümüzde de devam ediyor. Halen pek çok tarihi eser yurt dışına kaçırılıyor. Samsun’dan kaçırılan çok değerli eserler var. Bunlardan bir tanesi bir gladyatörün mezar taşı, Belçika’da bulunuyor. Böylece Amisos’ta milattan sonra 1’inci 2’nci yüzyılda bir arena olduğunu, gladyatör savaşlarının olduğu anlıyoruz. Gladyatörün orada ismi de var. Londra’da British Museum’un karşısında sırayla antikacı dükkanları vardır. Anadolu’dan kaçırılmış pek çok eser satılır. 1960’larda, üniversiteden mezun olduktan sonra on yıl arkeoloji müzesinde çalıştım. Biz, mali polisle tarihi eser yakalamak için bazı antikacıları basmaya giderdik. Genelde beni gönderirlerdi genç olduğum için, çok şey öğrendim” ifadelerini kullandı.
Sibel TOPAL
howg78